Την ανάγκη να αποτελέσει καθοριστικό κριτήριο ψήφου η πολιτική των κομμάτων στον τομέα της Υγείας και της Κοινωνικής Ασφάλισης ανέδειξε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, μιλώντας στους εργαζόμενους του «Ευαγγελισμού», κατά τη διάρκεια επίσκεψης χτες στο νοσοκομείο. Η Αλ. Παπαρήγα συναντήθηκε και με τη διοίκηση του νοσοκομείου, όπου συζητήθηκαν οι τραγικές ελλείψεις προσωπικού, οι απαράδεκτες συνθήκες δουλειάς των εργαζομένων στα ιδιωτικά συνεργεία, τα χαράτσια που πληρώνουν τα λαϊκά στρώματα για αναγκαίες εξετάσεις και άλλες ιατρικές πράξεις.

Μιλώντας στη συνέχεια σε συγκέντρωση των εργαζομένων στο αμφιθέατρο του νοσοκομείου, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ σημείωσε ανάμεσα σε άλλα: «Εμείς έχουμε κάθε λόγο να συζητάμε για το τι έχει αποφασίσει η ΕΕ. Καταρχήν να ξεκαθαρίσουμε το εξής πράγμα: Ακόμα και αν είχαμε εθνικές εκλογές σας διαβεβαιώ ότι το τι αποφασίζει η ΕΕ θα το συζητάγαμε. Γιατί δεν υπάρχει σύνορο ανάμεσα στις αποφάσεις της ΕΕ και σε αυτό που συντελείται μέσα στην Ελλάδα. Οντως, ξέροντας ότι η Ελλάδα είναι ενσωματωμένη μέσα στην ΕΕ και εντελώς πια προσαρμοσμένη, ό,τι αποφασίζεται στην ΕΕ ισχύει και για την Ελλάδα. Και ισχύει και για τον εξής λόγο: Και γιατί οι αποφάσεις έχουν γενική ισχύ, αλλά και γιατί οι κυβερνήσεις υπογράφουν αυτές τις αποφάσεις. Πολύ ευχαρίστως τις υπογράφουν. Δεν τις υπογράφουν κάτω από πίεση. Τις υπογράφουν γιατί θέλουν να τις υπογράψουν.

Γίνονται διαπραγματεύσεις στα πλαίσια της ΕΕ; Γίνονται κάποιες διαπραγματεύσεις. Πρέπει να σας πω όμως ότι οι διαπραγματεύσεις είναι εντός των τειχών. Δηλαδή, τι; Οι διαπραγματεύσεις αφορούν τα συμφέροντα - να σας το πω με τους όρους που χρησιμοποιούμε εμείς - της αστικής τάξης της κάθε χώρας. Δε γίνονται διαπραγματεύσεις υπέρ των λαϊκών στρωμάτων. Να σας πω ένα παράδειγμα: Παλιότερα, στην κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, έγινε μια πολύ ισχυρή διαπραγμάτευση επί κυβέρνησης Σημίτη, στα πλαίσια της ΕΕ, αλλά και στα πλαίσια του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, για τα συμφέροντα του εφοπλιστικού κεφαλαίου. Και εκεί πήρε πόντους. Δηλαδή, η ελληνική κυβέρνηση απέσπασε ορισμένα πράγματα υπέρ των Ελλήνων εφοπλιστών, αλλά με ανταλλάγματα σε θέματα των αγροτών και του πολιτισμού.

Τέτοιες διαπραγματεύσεις γίνονται. Διαπραγματεύσεις εξαίρεσης ή βελτίωσης δε γίνονται. Γίνονται διαπραγματεύσεις για να αυξηθούν τα πακέτα τα κοινοτικά υπέρ της Ελλάδας; Γίνονται. Μόνο που το 80% και πάνω των κοινοτικών πακέτων πάνε στους επιχειρηματίες. Δηλαδή, η μόνη διαπραγμάτευση που γίνεται, είναι για τους Ελληνες επιχειρηματίες, για να μπορεί το εκάστοτε κυβερνητικό κόμμα που εκφράζει τους επιχειρηματικούς ομίλους να πει ότι πέτυχε κάτι γι' αυτούς και να λογοδοτήσει στο κεφάλαιο της χώρας, ότι εγώ προσπάθησα αυτό και πήρα ένα παραπάνω ποσό. Με αυτή την έννοια και οι διαπραγματεύσεις, τα όρια των διαπραγματεύσεων είναι προδιαγεγραμμένα.

Να σας πω, όταν φουντώνει το κίνημα στην Ελλάδα και αισθάνεται η εκάστοτε κυβέρνηση πίεση από αυτό το κίνημα - και την αισθάνεται την πίεση -, τότε μπορεί σε ένα συγκεκριμένο ζήτημα επίσης η εκάστοτε κυβέρνηση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ - γιατί τέτοιες κυβερνήσεις κρίνονται τώρα - να προσπαθεί και να κερδίσει χρόνο. Δηλαδή, αντί να εφαρμόσει τα μέτρα σε έξι μήνες, να τα εφαρμόσει σε ένα χρόνο. Και μάλιστα εκεί λένε στα παρασκήνια - γιατί πολλές φορές οι συζητήσεις γίνονται ελεύθερες κατά τη διάρκεια δείπνων ή γευμάτων - "βρε παιδιά, μη μας στριμώχνετε χρονικά γιατί έρχονται οι εκλογές και εκεί θα χάσουμε τις εκλογές και εκεί θα ψηφίσουν αντιευρωπαϊκά οι εργαζόμενοι κλπ.".

Εκεί λοιπόν προσπαθούν να πιέσουν. Αν δεν πετύχουν αυτή την πίεση, καμιά φορά προσπαθούν κάτω απ' το τραπέζι να κάνουν ορισμένα πράγματα. Να σας φέρω δυο παραδείγματα, γιατί πρέπει να μιλήσουμε με τη γλώσσα της αλήθειας. Τι είναι η διαπραγμάτευση και τι είναι η πίεση. Η μεν κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ χρηματοδότησε κάτω απ' το τραπέζι την "Ολυμπιακή" και μετά ήρθε η κύρωση απ' το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και λέει "φέρτε την παράνομη χρηματοδότηση". Η δε ΝΔ έκανε πως δεν καταλάβαινε και δεν προχώρησε την εξίσωση των κολεγίων με τα πανεπιστήμια ή την αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης των γυναικών στο δημόσιο - γιατί στο ιδιωτικό τα έκανε - κατά πέντε χρόνια. Και μετά έρχεται το Ευρωδικαστήριο και λέει η κυβέρνηση "και τι να κάνουμε, και να πάμε και ένα χαρτί και να κάνουμε μια εφεσούλα".

Τέτοιες διαπραγματεύσεις γίνονται, είναι όμως διαπραγματεύσεις πάνω στον εξής όρο: Θα πειθαρχήσω, αυτό είναι προκαταβολικό, αν μπορώ όμως ή και να συμμαχήσω με καμιά άλλη κυβέρνηση που έχει το ίδιο πρόβλημα. Και ιδιαίτερα όταν αρχίζει η πολιτική φθορά της κυβέρνησης, έχουμε τέτοιες διαπραγματεύσεις, αλλά στο τέρμα υπάρχει πλήρης πειθαρχία.

Τα λέμε αυτά γιατί θέλουμε να εξηγήσουμε το εξής πράγμα: Γιατί θεωρούμε ότι πρέπει έστω και προεκλογικά τα κόμματα να αισθάνονται την τυπική τους, την ουσιαστική τους υποχρέωση, να ενημερώνουν για τις αποφάσεις. Γιατί δεν μπορεί να έχουν προεκλογικά προγράμματα που λένε πως θα ωφελήσουν το λαό, θα βοηθήσουν το λαό, όταν κρύβουν ότι έχουν βάλει την υπογραφή τους φαρδιά - πλατιά στις αντεργατικές και αντιλαϊκές επιλογές, χώρια αυτά που αποφασίζουν στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.

Για παράδειγμα, πείτε μου ποιο κόμμα έχει ενημερώσει - και αυτό όφειλε να το κάνει η κυβέρνηση, αφού μάθαμε εμείς τι αποφάσισαν στην Πράγα εδώ και 15-20 μέρες δεν μπορεί τα άλλα κόμματα της Βουλής να μην το ξέρουν αυτό. Αντε, ένα τοπικό κίνημα, ξέρω 'γω, ένας σύλλογος τοπικός μπορεί να μην τα μάθει. Εγινε η Σύνοδος της Πράγας, πριν από μερικές μέρες, η λεγόμενη Εαρινή Σύνοδος που μίλησε για την κρίση. Εκεί πρέπει να σας πω ότι πήραν καμιά δεκαριά αποφάσεις, η ραχοκοκαλιά αυτών των αποφάσεων είναι το σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης.

Και έρχεται καπάκι και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που αυτό δεν είναι τυχαίο, αυτό το πέρασαν οι εφημερίδες και τα Μέσα Ενημέρωσης, γιατί το ΔΝΤ θεωρείται ένας συμβουλευτικός οργανισμός που δεν εκθέτει την ΕΕ. Οπου και εκεί είπε το εξής πράγμα: Οτι ανατροπές έγιναν στη συνταξιοδότηση και στον τομέα της Υγείας - και σας αφορά και σαν ασφαλισμένους και σαν εργαζόμενους στον τομέα της Υγείας - ότι ανατροπές - γιατί ανατροπές είναι για μας - έγιναν και ό,τι έχετε στερηθεί και ό,τι έχουν πληρώσει οι εργαζόμενοι δε φτάνουν για να κλείσουν τα ελλείμματα, άρα χρειάζονται και καινούρια μέτρα.

Και δεν είναι τυχαίο ότι σε συνθήκες κρίσης έχουμε δύο ειδών αποφάσεις. Απ' τη μια μεριά, π.χ. - τα λέω αφαιρετικά γιατί δεν μπορώ να μιλάω πολλή ώρα - στήριξη ας πούμε των ιδιοκτητών της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ και απ' την άλλη μεριά βρήκαν αυτό - θα το πω έτσι, δεν το απαξιώνουμε εμείς, το έχουν απαξιώσει - το φουκαριάρικο σύστημα της Κοινωνικής Ασφάλισης, το οποίο θεωρούν ότι είναι άπατο, δεν έχει πάτο το τι θα πάρουν και με συγχωρείτε για την έκφραση. Που σημαίνει ότι και οι εργαζόμενοι στον τομέα αυτό, αλλά και οι ασφαλισμένοι, που είναι πια η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων, πρέπει να καταθέσουν ακόμα περισσότερες θυσίες.

Και ειλικρινά, πέρα απ' τους μισθούς και τα μεροκάματα, πρέπει να γίνει η Υγεία και η Κοινωνική Ασφάλιση αποφασιστικό κριτήριο ψήφου. Να σας το πω καθαρά: Αυτά τα δύο κόμματα, όχι στο 60 και στο 65% να φτάσουν. Πρέπει να πατώσουν κυριολεκτικά. Διότι, με συγχωρείτε, είναι πολιτική κυβερνητική η πολιτική και στα ζητήματα της Υγείας, της πρόληψης, της αποκατάστασης, κλπ., ξεκινώντας απ' την πρωτοβάθμια και φτάνοντας ας το πούμε μέχρι τα πιο σύνθετα σκαλοπάτια ή οροφή του τομέα της Υγείας. Και εδώ αφορά τη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων και στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα.

Σήμερα πού πάμε; Στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής - να μιλήσω κάπως πιο συγκεκριμένα για το χώρο - πάμε για ένα ενιαίο ευρωπαϊκό επίπεδο σε όλη την Ευρώπη, αλλά προς τα κάτω. Μπορούμε να μιλήσουμε για ένα πισωγύρισμα παρά το γεγονός ότι αυτό είναι το προχώρημα του καπιταλισμού, πισωγύρισμα όμως στις κοινωνικές κατακτήσεις. Με χίλιους τρόπους, που εσείς τους έχετε ζήσει, δε θέλω να σας κάνω, πώς να το πω, τον άνθρωπο που θα σας ανοίξει τα μάτια γιατί τα ζείτε. Και εμάς μας απασχολεί πια ολοκληρωμένα ο τομέας της κοινωνικής πολιτικής, ξεκινώντας από το πεδίο της οικονομίας.

Οταν, για παράδειγμα, έχεις απελευθέρωση της αγοράς, όταν έχεις εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις, όταν έχεις διευθέτηση του χρόνου εργασίας, όταν έχεις μερική απασχόληση, πάνω στο πεδίο της οικονομίας χτίζεται το σύστημα της κοινωνικής πολιτικής. Δε χρειάζεται να έχεις ωμά μέτρα και απευθείας στην κοινωνική πολιτική. Και μόνο η προσαρμογή της κοινωνικής πολιτικής στο πεδίο της οικονομίας λειτουργεί σαν αυτόματος πιλότος.

Και αφού καταργείται πια το 8ωρο, αφού καταργείται η σταθερή δουλειά όχι στο 100% αλλά με τάση στο μεγαλύτερο μέρος, τότε θα φτάσεις στο σημείο να δουλεύεις 40 χρόνια και 45 για να πάρεις τη σύνταξη και να έχεις την περίθαλψη που είχες πριν με άλλες συνθήκες. Και ιδιαίτερα εδώ στην Ελλάδα, θα έρθει το μεγάλο μπαμ. Ακόμα και αν ο κύκλος της κρίσης κλείσει - και θα κλείσει για τον καπιταλισμό μέχρι να έρθει η καινούρια καπιταλιστική κρίση, που θα είναι πιο βαθιά και χειρότερη από αυτή -, θα έχουμε τη μεγάλη κρίση στον τομέα της Υγείας, της Πρόνοιας, κλπ.

Πώς θα έρθει; Τα ασφαλιστικά ταμεία χρωστάνε στα νοσοκομεία, τα νοσοκομεία χρωστάνε στις πολυεθνικές, το κράτος χρωστάει στα Ταμεία, στα νοσοκομεία, παντού. Κάποια στιγμή θα έρθει η έκρηξη. Τα μεν ασφαλιστικά ταμεία πρέπει να ζητήσουν μεγαλύτερες εισφορές, η εργοδοσία θα ζητήσει μεγαλύτερες εισφορές, το κράτος θα ζητήσει μεγαλύτερες εισφορές και θα έχουμε μια τέτοια κρίση που θα φέρουν στο λαό το εξής πράγμα: `Η έχεις μια στοιχειώδη και ανεπαρκή περίθαλψη ή χάνεσαι.

Θεωρούμε ότι στις 7 του Ιούνη, όπως σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, κάτι διακυβεύεται απ' τη στιγμή που έχουμε κυρίαρχη την αντιλαϊκή πολιτική. Τι διακυβεύεται λοιπόν; Δε θα πούμε εμείς τα μεγάλα λόγια, βουλιάζουμε, καταστρεφόμαστε, ή χάνεται η υπεύθυνη κυβέρνηση που λέει η ΝΔ. Εμείς θα πούμε το εξής πράγμα: Με την αυγή της 8ης του μήνα τα προβλήματα θα είναι ίδια με αυτά που είναι πριν ανοίξει η κάλπη. Δε θα αλλάξουν σε μια μέρα τα προβλήματα, αλλά στις 8 του μήνα θα υπάρξει ένα μήνυμα από την κάλπη, στην Ελλάδα και σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Τι μήνυμα άρα και τι διακύβευμα υπάρχει; Θα βγει στην Ελλάδα ένα ισχυρό λαϊκό μήνυμα που θα λέει: Κύριοι, μας είπατε ψέματα για την ΕΕ και από τη στιγμή που η ζωή πάει χειρότερα σε όλη την Ευρώπη και στην Ελλάδα, δεν μπορεί να είναι ανεύθυνη η ΕΕ. Ευθύνεστε για τα ψέματα που μας είπατε, για το πώς διαχειριστήκατε όλα τα ζητήματα και ευθύνεστε βεβαίως για το ότι εξειδικεύετε την ευρωπαϊκή πολιτική στην Ελλάδα. Αρα πρέπει να τιμωρηθείτε. Και εμείς θεωρούμε ότι η τιμωρία περνάει μόνο μέσα από το ΚΚΕ. Γιατί εμείς έχουμε την ουσιαστική ριζική αντίθεση στην ΕΕ, άρα μπορούμε να αποτελέσουμε και τη δύναμη της πραγματικής και συνεπούς και αδιάλλακτης αντιπολίτευσης.

Δηλαδή, στις 8 του μήνα πρέπει να υπάρχει σε όλη την Ευρώπη ένα μήνυμα αδιάλλακτης αντιπαράθεσης με την ΕΕ. Δεν κρίνεται ούτε ο σοσιαλισμός ούτε η αποδέσμευση. Εμείς βεβαίως συζητάμε και την αποδέσμευση και το σοσιαλισμό, δεν κόβουμε την πολιτική μας σε κομματάκια. Αυτό που θα λύσει θα είναι το εξής πράγμα: Αντιπολίτευση με όρους αντεπίθεσης. Ολα αυτά τα χρόνια δεν υποτιμήσαμε την άμυνα, το σύνθημα "αντισταθείτε" το χρησιμοποιήσαμε πολλά χρόνια και τώρα υπάρχει το θέμα της αντίστασης, αλλά ενταγμένο μέσα στην αντεπίθεση. Ομως, σήμερα η αντίσταση και η άμυνα πρέπει να είναι συνεπής, σε ριζική αντίθεση με τις κυρίαρχες πολιτικές και κυρίως για να τρομάξεις, να φοβίσεις και να βάλεις κάποιο φρένο πρέπει να αντεπιτεθείς.

Η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση. Και εμείς λέμε: Ποιος μπορεί να αντεπιτεθεί; Το κόμμα που έχει προβλέψει, που δεν ήρθε εκ των υστέρων να καταγράψει τις συνέπειες, το κόμμα εκείνο που δεν περιορίζεται να κάνει αντιπολίτευση στη ΝΔ και στο ΠΑΣΟΚ αλλά κάνει αντιπολίτευση και στην ΕΕ, το κόμμα εκείνο που βάζει στο στόχο του την πάλη και κατά της νόμιμης κλοπής των εργαζομένων, της νομιμοποιημένης κλοπής του μόχθου των εργαζομένων και πάνω εκεί βεβαίως υπάρχει και η παράνομη κλοπή. Η νόμιμη κλοπή είναι ό,τι αποφασίζεται όλα αυτά τα χρόνια.

Εάν στις 8 του μήνα τα δύο κόμματα έχουν χάσει, όχι μόνο την εκλογική τους δύναμη - είναι εύκολο να τη χάσουν και να την ανακτήσουν στη συνέχεια ή να την διαχειριστούν μέσω άλλων μικρότερων κομμάτων -, αλλά να χάσουν και την πολιτική τους δύναμη. Δε σημαίνει ότι όποιος ψηφίσει το ΚΚΕ συμφωνεί μαζί μας εφ' όλης της ύλης. Αλλά η ψήφος στο ΚΚΕ θα μετατραπεί και σε πολιτικό πλήγμα σε αυτά τα κόμματα, θα συμβάλει στην ανασύνταξη του κινήματος.

Επομένως, εκλογικό και πολιτικό πλήγμα, ανασύνταξη του κινήματος. Οχι περισσότερους αγώνες, δεν είναι θέμα ποσοτικό. Η κατεύθυνση των αγώνων είναι θέμα ποιοτικό, βεβαίως με τις αντίστοιχες μορφές πάλης, δε συζητάμε, αν δεν ανασυνταχθεί το εργατοϋπαλληλικό κίνημα, το αγροτικό και των μικρομάγαζων, τα επόμενα χρόνια το κίνημα θα υποστεί ήττα προσωρινή, πάντα οι ήττες για το κίνημα είναι προσωρινές.

Αλλά μέσα σε μια κρίσιμη στιγμή, όπου πια εμείς κάνουμε την αναμέτρηση, όχι μόνο αναμετριόμαστε για να αποσπάσουμε κατακτήσεις, για να εμποδίσουμε τα χειρότερα, αλλά γίνεται και μια αναμέτρηση ανάμεσα στο αίσθημα στη μοιρολατρία, στο αίσθημα που έχει ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων - ακόμα και αυτών που παλεύουν - ότι είναι αδύναμοι να διεκδικήσουν και να πετύχουν και ανάμεσα ας πούμε στην τάση πια συμβιβασμού και υποχώρησης - και δεν το λέμε ηθικίστικα, όταν λες δεν μπορώ σημαίνει συμβιβάζεσαι.

Ε, λοιπόν, εμείς θέλουμε να αναμετρηθούμε και στο πεδίο του αγώνα για απόσπαση παραχωρήσεων και στο πεδίο των ιδεών. Δηλαδή, να σπάσει η μοιρολατρία. Το κίνημα δεν απέτρεψε πράγματα γιατί δε χρησιμοποίησε όλα τα όπλα του, και υπάρχουν πολύ μεγάλες εφεδρείες. Και θεωρούμε ότι το δυνάμωμα του ΚΚΕ ισοδυναμεί με εφεδρείες.

Και τέλος αυτό που μας κάνει αδιάλλακτους είναι ότι ξέρουμε πολύ καλά ότι η επιστήμη σήμερα προσφέρει τεράστιες δυνατότητες να παραταθεί ο μέσος όρος ζωής. Και όσο μεγαλώνει να μην είμαστε με τις πατερίτσες και με αλτσχάιμερ - γιατί δε θέλουμε να μεγαλώσει ο μέσος όρος ζωής και να λέμε "μια ωραία πεταλούδα", έτσι; Αλλά να παραταθεί ο μέσος όρος ζωής με μια ζωή αξιοπρεπή που δεν είσαι βάρος του παιδιού σου ούτε της οικογένειάς σου ούτε του περίγυρού σου. Που να μπορείς να προσφέρεις κοινωνικά, αλλά όχι να δουλεύεις μέχρι τα 80, γιατί μπορεί με την παράταση του μέσου όρου ζωής να μας βάλουν να πάρουμε σύνταξη στα 80.

Να κερδίσουμε αυτό που έλεγε ο Μαρξ, ο ξεπερασμένος κατά μερικούς Μαρξ και το δογματικό ΚΚΕ που υποστηρίζει τον Μαρξ, ότι η ελευθερία του ανθρώπου αρχίζει εκεί που τελειώνει η δουλειά. Και η ελευθερία του ανθρώπου, να προσθέσουμε εμείς, αρχίζει από τότε που βγαίνει στη σύνταξη. Η πραγματική ελευθερία, καταλαβαίνετε τι θέλω να πω. Γιατί πάντα η εργασία είναι ένα είδος καταναγκασμού. Γιατί πρέπει να ζήσεις. Βεβαίως η εκμεταλλευτική εργασία από την ελεύθερη εργασία χωρίς εκμετάλλευση διαφέρει, αλλά η πραγματική ελευθερία του ανθρώπου - με όρους συλλογικότητας εμείς τη βλέπουμε και όχι ατομικού εγωισμού -, αρχίζει εκεί που τελειώνει ο καταναγκασμός της δουλειάς.

Και επειδή θέλουμε να δουλεύουμε λιγότερο και να ζούμε πιο ανθρώπινα αλλά όχι με όρους μερικής απασχόλησης, αλλά με όρους παραγωγικότητας της εργασίας, γι' αυτό λέμε ότι το ΚΚΕ κοιτάζει το χτες για να ανεβάσει τις απαιτήσεις του σήμερα και πάνω από όλα κοιτάμε τη σημασία των αγώνων του σήμερα, οι οποίοι έχουν αξία και για το αύριο. Γι' αυτό θεωρούμε ότι το προοδευτικό και το εκσυγχρονιστικό αρχίζει από τότε που μειώνεις τους όρους της αναγκαστικής δουλειάς.

Και επειδή αυτά δε θέλουμε να τα αποχαιρετήσουμε, το ταξικό, να το πω, και το πολιτικό μας μίσος στρέφεται απέναντι σε μια μειοψηφία. Και η ευθύνη μας αφορά να ανταποκριθούμε στις μεγάλες ευθύνες μας απέναντι στη λαϊκή πλειοψηφία. Απαιτούμε την ψήφο, να το πω καθαρά, την απαιτούμε. Να την επιβάλουμε με καρότο δεν μπορούμε, να την επιβάλουμε με μαστίγιο, δεν μπορούμε, μόνο με την πειθώ.